تأثیرات انحصار نهاده بر صنعت مرغداری

کاهش تولید مرغ

نگرانی مرغداران از عدم دسترسی مطمئن به نهاده، باعث کاهش رغبت برای جوجه‌ریزی جدید شده است. این مسئله در بلندمدت می‌تواند به کاهش عرضه مرغ در بازار و افزایش قیمت این محصول پروتئینی مهم منجر شود.

افزایش هزینه‌های تولید

انحصار در تأمین نهاده معمولاً با افزایش قیمت‌ها همراه است. مرغداران مجبورند نهاده را با قیمت‌های بالاتر تهیه کنند که این امر هزینه‌های تولید را افزایش داده و سودآوری واحدهای مرغداری را کاهش می‌دهد.

عدم امنیت سرمایه‌گذاری

بی‌ثباتی در تأمین نهاده، امنیت سرمایه‌گذاری در صنعت مرغداری را به خطر انداخته است. سرمایه‌گذاران تمایلی به ورود به این بخش ندارند و حتی برخی مرغداران قدیمی در فکر کاهش فعالیت یا تعطیلی واحدهای خود هستند.

پیامدهای اجتماعی و اقتصادی

تأثیر بر سبد غذایی خانوار

مرغ به عنوان منبع پروتئین ارزان‌قیمت، سهم مهمی در سبد غذایی خانوارهای ایرانی دارد. هرگونه اختلال در تولید مرغ می‌تواند به افزایش قیمت این محصول و کاهش دسترسی مردم به پروتئین حیوانی منجر شود.

بیکاری در بخش مرغداری

صنعت مرغداری یکی از اشتغال‌زاهای مهم در مناطق روستایی و شهری است. کاهش فعالیت در این بخش می‌تواند به بیکاری تعداد زیادی از نیروهای مستقیم و غیرمستقیم شاغل در این صنعت بینجامد.

وابستگی غذایی

وابستگی شدید به واردات نهاده و انحصاری شدن آن، امنیت غذایی کشور را به خطر می‌اندازد. این مسئله می‌تواند در شرایط تحریم یا بحران‌های بین‌المللی، کشور را با کمبود مواد غذایی مواجه کند.

راهکارهای پیشنهادی

تنوع بخشیدن به تأمین کنندگان

دولت باید با واردکنندگان بیشتری برای تأمین نهاده قرارداد ببندد تا از انحصاری شدن این بازار جلوگیری شود. این کار علاوه بر افزایش امنیت تأمین، باعث رقابتی‌تر شدن قیمت‌ها خواهد شد.

حمایت از تولید داخلی نهاده

باید برنامه‌ریزی جدی برای افزایش تولید داخلی نهاده‌های دامی صورت گیرد. سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی برای تولید دانه‌های علوفه‌ای می‌تواند وابستگی به واردات را کاهش دهد.

شفاف‌سازی در فرآیند واردات

فرآیند واردات نهاده باید کاملاً شفاف باشد و تمامی مرغداران از نحوه توزیع و قیمت‌گذاری نهاده اطلاع داشته باشند. این شفافیت می‌تواند از فساد و رانت‌خواری جلوگیری کند.

ایجاد سهام تأمین نهاده

می‌توان با تشکیل شرکت‌های سهامی خاص مرغداران، امکان واردات جمعی نهاده را فراهم کرد. این کار علاوه بر کاهش هزینه‌ها، قدرت چانه‌زنی مرغداران را افزایش می‌دهد.

نقش نهادهای دولتی

وزارت جهاد کشاورزی

این وزارتخانه به عنوان متولی اصلی بخش کشاورزی و دامپروری، باید نظارت دقیق‌تری بر تأمین نهاده داشته باشد و از انحصاری شدن آن جلوگیری کند.

سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان

این سازمان باید بر قیمت‌گذاری نهاده و توزیع عادلانه آن نظارت داشته باشد تا حقوق مرغداران و مصرف‌کنندگان حفظ شود.

اتحادیه‌های صنفی مرغداران

اتحادیه‌های صنفی باید نقش فعال‌تری در دفاع از حقوق مرغداران ایفا کنند و در تصمیم‌گیری‌های مربوط به تأمین نهاده مشارکت داشته باشند.

جمع‌بندی

مشکل انحصار در تأمین نهاده، تهدیدی جدی برای صنعت مرغداری ایران محسوب می‌شود. نگرانی مرغداران از قطع نهاده و گرسنه ماندن جوجه‌ها، نشان‌دهنده عمق این بحران است. اگرچه دولت در سال‌های اخیر اقداماتی برای ساماندهی بازار نهاده انجام داده است، اما به نظر می‌رسد این اقدامات کافی نبوده و نیاز به اصلاحات ساختاری دارد.

حل این مشکل نیازمند عزم جدی دولت، مشارکت فعال مرغداران و نظارت دقیق نهادهای ناظر است. در غیر این صورت، ممکن است شاهد کاهش تولید مرغ، افزایش قیمت این محصول پروتئینی و به خطر افتادن امنیت غذایی کشور باشیم.

صنعت مرغداری به عنوان یکی از مهم‌ترین بخش‌های تولید پروتئین حیوانی در کشور، نیازمند حمایت و توجه ویژه است. امید است مسئولان با درک اهمیت این موضوع، راهکارهای مناسبی برای حل مشکل انحصار نهاده بیابند و دغدغه‌های مرغداران را برطرف کنند.