علل اصلی بحران نقدینگی در صنعت دارو

معوقات کلان سازمان تأمین اجتماعی

کشاورز در ادامه به یکی از ریشه‌های اصلی این مشکل اشاره کرد و  گفت: «سازمان تأمین اجتماعی به داروخانه‌های تهران معوقات زیادی دارد به طوری که الان ۶ ماه از طلب داروخانه‌ها را پرداخت نکرده است و همین موضوع سبب بروز مشکلاتی در حوزه زنجیره تأمین دارو به دلیل مسئله کمبود نقدینگی شده است.» این تاخیر در پرداخت باعث ایجاد چرخه معیوب بدهی در کل زنجیره تأمین دارو شده است.

بدهی دولت به سازمان تأمین اجتماعی

دبیر انجمن داروسازان تهران به حلقه مفقوده این زنجیره بدهی اشاره کرد و تأکید نمود: «سازمان تأمین اجتماعی مطالباتی از دولت داشته که سال‌ها این رقم انباشته شده است و همین شرایط سبب شده است تا تأمین اجتماعی امکان پرداخت بدهی‌های خود از جمله مطالبات داروخانه‌ها را ندارد.» این مسئله نشان می‌دهد که بحران حاضر ریشه در ساختارهای کلان اقتصادی دارد.

هشدارهای جدی درباره تبعات بحران نقدینگی

تهدید تأمین داروهای حیاتی

کشاورز در گفتگو  هشدار داد: «کمبود نقدینگی و عدم پرداخت به موقع مطالبات داروخانه‌ها باعث کمبود دارو و عدم دسترسی بیماران به داروهای حیاتی و مورد نیاز خواهد شد.» این هشدار به معنای به خطر افتادن سلامت میلیون‌ها بیمار در پایتخت است.

اختلال در زنجیره تأمین دارو

به گفته وی، این مشکل می‌تواند به کل زنجیره تأمین دارو آسیب رسانده و باعث ایجاد کمبودهای دارویی در سطح شهر تهران شود. این اختلال می‌تواند از شرکت‌های تولیدکننده دارو شروع شده و تا داروخانه‌ها و در نهایت بیماران ادامه یابد.

تأثیر بحران بر صنعت پخش دارو

کاهش توان مالی شرکت‌های پخش

وجود ۶۰۰۰ میلیارد تومان چک برگشتی، توان مالی شرکت‌های پخش دارو را به شدت تحت تأثیر قرار داده و امکان سرمایه‌گذاری و توسعه خدمات آنان را محدود کرده است. بسیاری از این شرکت‌ها در تأمین منابع مالی برای خرید داروهای جدید با مشکل مواجه شده‌اند.

اخلال در تأمین دارو

این وضعیت باعث ایجاد اخلال در تأمین به موقع دارو شده و ممکن است به کاهش موجودی برخی داروهای ضروری در داروخانه‌ها منجر شود. برخی داروخانه‌ها مجبور شده‌اند برای تأمین داروهای اساسی با مشکل مواجه شوند.

راهکارهای فوری برای حل بحران

تسویه بدهی‌های دولت

اولویت اول، تسویه بدهی‌های دولت به سازمان تأمین اجتماعی است تا این سازمان بتواند به نوبه خود مطالبات داروخانه‌ها را پرداخت نماید. این امر نیازمند عزم جدی دولت و تخصیص بودجه لازم است.

برنامه ریزی برای پرداخت تدریجی

در صورت عدم امکان پرداخت یکجای بدهی‌ها، می‌توان برنامه‌ای برای پرداخت تدریجی و منظم این مطالبات تدوین کرد. این برنامه باید با مشارکت همه ذینفعان طراحی شود.

حمایت از داروخانه‌های آسیب دیده

ارائه تسهیلات ویژه به داروخانه‌هایی که به دلیل این بحران با مشکلات مالی مواجه شده‌اند، می‌تواند به تداوم خدمات‌رسانی آنان کمک کند. بانک‌ها می‌توانند در این زمینه نقش مؤثری ایفا کنند.

تأثیر بحران بر بیماران و جامعه

کاهش دسترسی به دارو

تداوم این وضعیت می‌تواند به کاهش دسترسی بیماران به داروهای مورد نیازشان منجر شود. بیماران مبتلا به بیماری‌های مزمن بیشترین آسیب را از این بحران خواهند دید.

افزایش قیمت دارو

کمبود نقدینگی ممکن است بر قیمت داروها نیز تأثیر گذاشته و باعث افزایش هزینه‌های درمانی برای مردم شود. این مسئله به نوبه خود می‌تواند باعث کاهش قدرت خرید دارو در جامعه شود.

چشم انداز آینده و پیامدهای احتمالی

در صورت عدم حل و فصل سریع این بحران، ممکن است شاهد:

• کمبود داروهای حیاتی در داروخانه‌های تهران

• افزایش تنش‌های مالی بین داروخانه‌ها و شرکت‌های پخش

• کاهش کیفیت خدمات دارویی به شهروندان

• تحمیل هزینه‌های اضافی به سیستم سلامت کشور

نقش نهادهای نظارتی در حل بحران

وزارت بهداشت

وزارت بهداشت به عنوان متولی سلامت جامعه، باید برای حل این بحران اقدام فوری انجام دهد. تشکیل کارگروه ویژه برای رسیدگی به این مسئله ضروری به نظر می‌رسد.

سازمان تأمین اجتماعی

این سازمان باید با همکاری دولت، راهکاری برای پرداخت مطالبات معوقه خود پیدا کند. شفاف‌سازی وضعیت مالی و ارائه برنامه زمانی برای پرداخت بدهی‌ها می‌تواند به کاهش تنش‌ها کمک کند.

انجمن داروسازان

انجمن داروسازان می‌تواند با ایفای نقش میانجی، به یافتن راه حل‌های عملی کمک کند. این انجمن می‌تواند نماینده داروخانه‌ها در مذاکرات با نهادهای دولتی باشد.

تجربیات بین‌المللی در مدیریت بحران‌های مشابه

کشورهای مختلف راهکارهای متفاوتی برای مدیریت بحران‌های مشابه در صنعت دارو ارائه کرده‌اند. از جمله این راهکارها می‌توان به ایجاد صندوق‌های ضمانت برای چک‌های دارویی، سیستم‌های پرداخت الکترونیک و نظارت دقیق بر زنجیره تأمین دارو اشاره کرد.

جمع بندی

بحران ۶۰۰۰ میلیارد تومانی چک‌های برگشتی داروخانه‌های تهران، تهدیدی جدی برای زنجیره تأمین دارو در پایتخت محسوب می‌شود. حل این مشکل نیازمند عزم جدی تمامی ذینفعان از جمله دولت، سازمان تأمین اجتماعی، شرکت‌های پخش دارو و داروخانه‌ها است. تأخیر در حل این بحران می‌تواند به قیمت به خطر افتادن سلامت شهروندان تمام شود. همانطور که گزارش رکنا نشان می‌دهد، این بحران نیازمند توجه فوری و اقدام عملی همه مسئولان است.

منبع: خبرگزاری رکنا – بازنویسی و توسعه یافته توسط تیم انجمن صنعت پخش