نحوه محاسبه و پرداخت مالیات 

فرآیند محاسبه و پرداخت مالیات بر ارزش افزوده نیازمند درک صحیح از مکانیزم اعمال این مالیات است. در این نظام، هر فعال اقتصادی در نقش خریدار، مالیات بر ارزش افزوده را پرداخت و در نقش فروشنده، آن را دریافت می‌کند. محاسبه مالیات به این صورت انجام می‌شود که مودیان موظفند در پایان هر دوره سه‌ماهه، مجموع مالیات‌های دریافتی از خریداران را با مجموع مالیات‌های پرداختی به فروشندگان مقایسه کنند. در صورت مثبت بودن، مودی موظف است مابه‌التفاوت را به حساب سازمان امور مالیاتی واریز نماید. 

موارد غیر مشمول در محاسبه مالیات

آگاهی از مواردی که در محاسبه مالیات بر ارزش افزوده لحاظ نمی‌شوند، برای فعالان اقتصادی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است:

• تخفیفات فروش اعطا شده به مشتریان

• مالیات‌های پرداخت شده قبلی توسط عرضه‌کننده کالا

• سایر مالیات‌ها و عوارض تعلق گرفته به کالا و خدمات

اشخاص مشمول مالیات بر ارزش افزوده

کلیه اشخاص حقوقی صرف نظر از میزان درآمد، به استثنای موارد مندرج در ماده ۱۲ قانون (معافیت‌ها)، موظف به ثبت‌نام در سامانه مالیات  می‌باشند. شرکت‌های تازه‌تأسیس نیز پس از مهرماه ۱۳۹۵ ملزم به ثبت‌نام قطعی در این سامانه هستند.

جرائم و ضمانت‌های اجرایی

طبق ماده ۲۲ قانون مالیات بر ارزش افزوده، مؤدیان مالیاتی که تکالیف مقرر در این قانون را انجام ندهند، علاوه بر پرداخت مالیات متعلقه و جریمه تأخیر، مشمول جرائم قانونی خواهند شد. این جرائم شامل موارد متعددی از جمله عدم ثبت‌نام به موقع، عدم ارائه اظهارنامه در مهلت مقرر، عدم صدور صورتحساب و عدم پرداخت به موقع مالیات می‌باشد.

راهکارهای اجتناب از جرائم مالیاتی

برای پیشگیری از مواجهه با جرائم سنگین مالیاتی، رعایت نکات زیر ضروری است:

• ثبت‌نام به موقع در سامانه ارزش افزوده

• صدور صورتحساب‌های کامل و مطابق با مقررات

• ارائه به موقع اظهارنامه مالیاتی در مواعد مقرر

• پرداخت دقیق و timely مالیات متعلقه

• مطالعه مستمر قوانین و مقررات مالیاتی

توصیه‌های پایانی برای فعالان اقتصادی

با توجه به سنگینی جرائم مندرج در مواد ۲۲ و ۲۳ قانون مالیات بر ارزش افزوده، دقت در اجرای دقیق مفاد این قانون از اهمیت حیاتی برخوردار است. لازم به ذکر است که اخیراً برای دریافت گواهی ثبت‌نام در سیستم مالیات بر ارزش افزوده، تطبیق کامل اظهارنامه با تکالیف ماده ۱۶۹ قانون مالیات‌های مستقیم الزامی شده است. امید است با رعایت دقیق کلیه موازین قانونی، هیچ‌یک از فعالان اقتصادی با چالش‌های اجرایی این قانون مواجه نگردند.

تذکر مهم: این مقاله صرفاً جنبه آموزشی دارد و برای دریافت راهنمایی‌های تخصصی در زمینه مالیات ، توصیه می‌شود با کارشناسان رسمی مالیاتی یا مشاوران مالی مجرب مشورت نمایید.